موقعیت کنونی ارگ علیشاه تبریز، ضلع جنوبی تقاطع خیابان امام خمینی و فردوسی است. تاریخ گواه می دهد که در محوطه این بنای تاریخی، آثار و بناهای تاریخی دیگری همچون "مدرسهٔ نجات" قرار داشت که گویا یکی از بزرگترین مدارس تاریخ ایران در آن زمان به حساب می آمده است.

ارگ در گذر زمان...

ارگ تبریز و محوطهٔ باستانی آن در ۱۵ دی ۱۳۱۰ خورشیدی به شمارهٔ ۱۷۰ در فهرست آثار ملی  جمهوری اسلامی ایران به‌ثبت رسیده است  و نقشهٔ حریم استحفاظی قانونی و ظوابط حفاظتی آن در نشست ۲۹ خرداد ۱۳۵۷ شورای حفاظت آثار تاریخی ادارهٔ کل حفاظت آثار تاریخی مشخص و مورد تأیید اعضا قرار گرفته‌است.امروزه تنها بخشی از دیوارهای عظیم و محراب بسیار بلند شبستان جنوبی این مسجد برجای مانده‌است که خود موید شکوه و آبادانی آن در گذشته‌است و متاسفانه بخش اعظمی از این بنای شکوهمند در اواسط سال 1360 به دلیل برخی فعالیت های عمرانی از بین رفته و توسط جهاد سازندگی وقت تخریب شده است ولی آنچه که امروز از ارگ ستبر و استوار باقی مانده ، تنها  بخشی از دیوارهای عظیم و محراب بسیار بلند شبستان جنوبی است که حتی علی رغم از دست دادن شکوه گذشته نه چندان دور خود هنوز هم چشم تمامی مسافران داخلی و خارجی و حتی مردم تبریز را به خود خیره می کند.

 متاسفانه در ماه های اخیر، شاهد تصمیم بنیاد مصلی تبریز برای ساخت پارکینگ در نزدیکی این بنای تاریخی هستیم که خوشبختانه در اثر اعتراض گسترده دوستداران میراث فرهنگی و حمیات دستگاه های اجرایی استان همچون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و بخصوص ورود مستقیم استانداری و مدیران مربوطه به این موضوع، ساخت و ساز عمرانی در محوطه ارگ علیشاه متوقف شده است.

مردم انتظار دارند مسئولان، مانع ورود آسیب به ارگ تبریز شوند

هرازگاهی عکس ها و ویدیوهایی در فضای مجازی از خاکبرداری و سایر اقدامات عمرانی در محوطه ارگ منتشر می شود که باعث ناراحتی مجدد و افزایش نگرانی اکثریت قریب به اتفاق جامعه می شود ولی مردم شهر اولین ها به مسئولان استان و شهر خود اعتماد کرده و مطمئن هستند که مسئولان؛ به عنوان نماینده جمهور مردم، قانونگرایی را سرلوحه اهداف و فعالیت های خود قرار داده و مانع هرگونه آسیب به ارگ علیشاه تبریز می شوند.

پس از کش و قوس های فراوانی همچون کمپین مخالفت با ساخت پارکینگ در ارک علیشاه و ورود جدی مسئولان به این قضیه در روزهای اخیر نیز شاهد اخبار ضد و نقیض در این مورد هستیم که متاسفانه در صورت صحت این اخبار نه چندان امیدوارکننده، یکی از آثار بی نظیر تاریخی و فرهنگی تبریز در آستانه تبریز 2018 در ورطه تهدید به نابودی قرار خواهد گرفت.

آبدار:حفاری و خاکبرداری در نزدیکی ارگ، بدون مجوز بود

مرتضی آبدار، در یکی از مصاحبه های اخیر خود پس از عملیات خاکبرداری در محوطه ارگ صراحتا اعلام کرد که این حفاری و خاک برداری بدون داشتن مجوزهای لازم از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری انجام شده است.این مقام مسئول در مصاحبه دیگری از برگزاری جلسات مشترک با استانداری، بنیاد مصلی و سایر دستگاه های ذیربط خبر داد و هرگونه تصمیم در این مورد را منوط به نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرد.

ورود مسئولان ارشد ملی به قضیه ارگ تبریز

اهمیت موضوع به حدی بود که پای وزارت راه و شهرسازی و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز به این موضوع باز شد و زهرا احمدی پور؛ رییس این سازمان با ارسال نامه ای به وزیر کشور، هرگونه ساخت و ساز و فعالیت عمرانی در نزدیکی محوطه ارگ علیشاه تبریز را ممنوع اعلام کرد. احمدی‌پور، در این نامه از رحمانی فضلی خواست تا ممنوعیت ساخت‌وساز در محوطه ارگ علیشاه تبریز را به استاندار آذربایجان‌شرقی اعلام کند و وزارت کشور نیز در نامه‌ای به استاندار تبریز دستور ممنوعیت ساخت‌وساز در حریم ارگ علیشاه را صادر کرد.

پس از چندی نیز، حناچی، معاون وزیر راه و شهرسازی با ارسال نامه ای به جبارزاده، استاندار آذربایجان شرقی که متن آن در جلسه علنی شورای شهر تبریز قرائت شد، مخالفت وزارت با هرگونه ساخت و ساز و فعالیت عمرانی در محوطه ارگ علیشاه را ممنع اعلام کرد.

در این نامه نیز آمده بود:

"ضمن استماع گزارش سازمان میراث فرهنگی پیرامون اقدامات صورت‌گرفته در عرصه و حریم ارک تاریخی تبریز، اعلام می شود که خاکبرداری و اقدامات اجرایی جهت احداث پارکینگ، بدون مراحل قانونی و صدور پروانه بوده و  موجب تزلزل بنیان ارک شده است؛ لذا هر گونه مداخله در این خصوص ممنوع بوده و تعمیر و مرمت آن، صرفاً بر اساس ضوابط مصوب و نظارت سازمان میراث فرهنگی مجاز خواهد بود.

معاون وزیر راه و شهرسازی همچنین در نامه خود تاکید کرده است که مکان یابی پارکینگ مورد نیاز باید با رعایت ضوبط شهرسازی و معماری، در خارج از عرصه و حریم ارک و بنای حاج ‌فتح الله‌یف و با نظر کمیسون ماده ۵ صورت بگیرد."

مدیر عامل بنیاد مصلی: اظهارات وزارت راه و شهرسازی، کذب است

پس از اعلام خبر، حجت الاسلام محمدی، مدیرعامل بنیاد مصلی امام خمینی(ره) تبریز در مصاحبه ای، نسبت به اظهارات حناچی، معاون وزیر راه و شهرسازی به شدت واکنش نشان داده و اظهارات وی را کذب خواند.

وی گفته بود: بنیاد مصلی این گونه اظهار نظرها را کذب محض دانسته و طبق مراجعه حضوری و اعلام کارشناسان اولا هیچگونه آثار باستانی در محوطه ایجاد شده پارکینگ وجود ندارد و ثانیا این عملیات حتی کوچک‌ترین آسیبی به بنیان ارک وارد نمی کند و عملیات خاکبرداری با رعایت فاصله 60 متری پس از رفع مشکلات قانونی انجام می شود. بنیاد مصلی از کارشناسان زبده، خبره، با انصاف و بی‌غرض دعوت می‌کند موضوع را به طور دقیق بررسی و در صورت اثبات موضوع از حقوق مصلی به نحو مطلوب و شایسته دفاع کنند. انتظار می رود افراد مغرض با دروغ و تهمت اذهان عمومی را مخدوش نکنند و تقوای گفتاری و نوشتاری را رعایت کنند و نیز بنیاد مصلی پیگیری موضوع را در دادگاه‌های صالحه برای خود محفوظ می‌دارد.

حجت الاسلام محمدی: به یاری خداوند ذوالجلال و  همکاری تمامی، پارکینگ را احداث می کنیم!

پورمهدی: میراث فرهنگی تعیین می کند پارکینگی احداث شود یا نه

چند روزی بود که خبری از ارک نبود و انگار نه انگار که در هفته های گذشته، خطر و تهدیدی از بیخ گوش ارک استوار گذشت که حجت الاسلام، محمدی در حاشیه جلسه ستاد احیا دریاچه ارومیه در استانداری در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران مبنی بر اینکه تصمیم بنیاد ملی در مورد ساخت پارکینگ ارک چیست و آیا این ساخت و ساز انجام می شود یا خیر گفت:"شامگاه دیروز جلسه ای با حضور برخی مسئولان داشتیم که تصمیم نهایی در این مورد اتخاذ شده است. دوشنبه هفته جاری چلسه ای با حضور اصحاب رسانه خواهیم داشت و ابعاد مختلف قضیه را تبیین کرده و به یاری خداوند ذوالجلال و  همکاری تمامی، پارکینگ را احداث می کنیم."

 پس از این جلسه، پورمهدی، معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان شرقی در پاسخ به سوال این خبرنگار و در جمع تعدادی دیگر از اصحاب رسانه گفت: مدیریت استان با توجه به قوانین و ضوابط  میراث فرهنگی و همچنین  شورای عالی شهرسازی، مکلف به پیگیری و اجرای نظرات کارشناسی و قانونی است.

وی با بیان اینکه در ارتباط با ساخت پارکینگ در نزدیکی ارک تبریز، نظر سازمان میراث فرهنگی؛ صنایع دستی و گردشگری، مناط اعتبار است تصریح کرد: در این مورد با توجه به تخصصی بودن مساله، میراث فرهنگی تعیین می کند که پارکینگی احداث شود یا نه.

 معاون امور عمرانی استاندار آذربایجان شرقی در ادامه از مخالفت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و همچنین شورای عالی شهرسازی برای ساخت و ساز در حریم ارک علیشاه تبریز خبر داد و گفت: تا جایی که اطلاع دارم و به احتمال زیاد، گروه دیگری از تهران برای بررسی موضوع به تبریز بیایند.

 پورمهدی تصریح کرد: ما به عنوان دولتمردان، مجری قانون و ضوابط دستگاه های اجرایی هستیم. همانگونه که در مورد فضاهای مذهبی تابع مقررات هستیم در مورد میراث فرهنگی و تاریخی نیز این رویکرد را داریم.

 

گزارش از : یک دلسوز

منبع: پایگاه خبری تحلیلی نسل تدبیر